versie: 23 mei 2018 - NIOD-begin | beginpagina Droog



München - Altes Standesamt

Aan pasgetrouwde stellen aquarellen verkopen?
Altes Standesamt-variaties

Door Jaap van den Born en Bart FM Droog

---

Aan pasgetrouwde stellen aquarellen verkopen?

In Billy F. Price's boek  Adolf Hitler als Maler und Zeichner (1983) vertellen de notoire zwendelaars August Priesack en Peter Jahn dit over het werk:

"Toen Hitler in 1913 naar München verhuisde, hield hij zich nog steeds hoofdzakelijk met kunst bezig. Hij financierde zijn 'studies' door aquarellen in traditionele stijl te verkopen. Zo maakte hij bijvoorbeeld aquarellen van het gebouw van de Burgerlijke Stand (Standesamt) achter de Peterskerk en verkocht zijn lopende-band-productie aan pasgehuwden, als ze naar buiten kwamen. Middels deze verkoop had hij een relatief gezond financiële basis."¹

Vergelijk bovenstaande met de volgende passage, die op 30 januari 2018 in dagblad De Limburger verscheen, naar aanleiding van onze constatering dat museumdirecteur Wim Seelen een vals Hitleraquarel tentoonstelde in oorlogsmuseum Eyewitness te Beek (Limburg).

“Op Seelens aquarel is de burgerlijke stand van München in die tijd afgebeeld, waar Hitler aan pasgetrouwde stellen aquarellen van dat pand verkocht om in zijn levensonderhoud te voorzien. Seelen weet dat er meer exemplaren in omloop zijn en ook replica’s.”
(Eric van Drost. Aquarel van Adolf Hitler: topaankoop of geflest? De Limburger, 30-01-2018)

Nu weet iedereen die een beetje op de hoogte is van Hitlers levensloop dat toen Hitler naar München verhuisde, mei 1913, juist de erfenis van z’n vader was vrijgekomen. En die was behoorlijk fors: 819 Oostenrijkse kronen en 98 heller - een bedrag waar hij tenminste twee jaar riant van had kunnen leven.²

Volgens Hitlerbiografen Kershaw en Ullrich produceerde hij in Munchen één schilderij per twee à drie dagen, maar continueerde hij zijn Weense levensstijl.³ Nu was Hitler in Wenen niet bijster actief geweest: in 1910-1913 heeft hij in de Weense hoofdstad hooguit honderd aquarellen geschilderd. Vandaar dat de schatting van de biografen ons rijkelijk hoog voorkomt: op grond van alle ons bekende gegevens vermoeden we dat Hitler in z'n Münchener periode (mei 1913-augustus 1914) hooguit zo'n vijfentwintig werken heeft gemaakt. Hij was in ieder geval niet van de verkoop van schilderijen afhankelijk.

Noten

¹ Adolf Hitler als Maler und Zeichner, 1983. Blz. 8 Oorspronkelijk: "Als Hitler 1913 nach München ging, war die Kunst immer noch seine Hauptbeschäftigung, und er finanzierte nach wie vor seine “Studien” durch den Verhauf von Aquarellen im traditionellen Stil. Er malte zum Beispiel viele Bilder vom Standesamt hinter der Peterskirche und verkaufte diese Fliessbandprtoduktion an Neuvermählte, wenn sie gerade das Gebäude verliessen. (Nr. 393-396). Mit Hilfe dieser Verkäufe konnte er sein Leben auf eine relativ gesunde finanzielle Grundlage stellen.
² Volker Ullrich. Adolf Hitler. Biographie. Band 1. Die Jahre des Aufstiegs 1889-1939. S. Fischer Verlag GmbH, Frankfurt am Main, 2013, blz. 60.
³ Ian Kershaw. Hitler. [1]. 1889-1936. Hubris. Allen Lane [etc.], London, 1998. Blz. 83.
Ullrich, Adolf Hitler. Biographie. blz. 60-63.

top of page

---

Altes Standesamt-variaties

Links het in 1984 tentoongestelde werk (Florence 19), rechts het exemplaar dat in 2014 in München geveild is en in 2018 in het oorlogsmuseum Eyewitness te Beek tentoongesteld wordt als 'echte Hitler'. Het rechter werk is een platte vervalsing, zogenaamd 'uit de collectie Hermine Hoffmann'.

Links: Price 393. Mogelijk een authentiek werk
Volgens Price is dit NS26/170/2. Price meldt ook dat op veilinghuis Weinmüller in 1938 is aangekocht door de 'Stab Hess', onder de verkeerde titel 'Kleines Petersbergl', voor 6000 Reichsmark. Formaat 28,2 x 22 cm. Verblijfplaats in 1983 onbekend. Dit is mogelijk een authentiek werk; het verschilt in details van Florence 19 Florence 20.
Rechts: Price 394. NS 26/170/3. Dit is hetzelfde werk als Florence 19.
Formaat volgens Price: 39 x 22; formaat Florence 19: 38,2 x 25,4 cm.
Price meldt hierbij: "Von Attenberger [Altenberger?] wurde dieses Bild (das ssogenannte "Grosse Standesamt I Petersbergl") für RM 8000,- vom Stab Hess zurückerworben. Bij het onderzoek naar Florence 19 is dit niet vermeld. De opmerking in Price kan dan ook beschouwd worden als de zoveelste kolderopmerking in dat boek. Bij Florence 19 staat overigens niet vermeld dat dit tevens Price 394 is.

Links: Price 395. Formaat 32,3 x 23,5. Vervalsing.
In 1982 in privé-bezit van Galerie Pallamar, Wenen; uit de beeldcollectie van Dr. Heinrich Fuchs. Geen NSDAP Hauptarchiv-codes. Omdat Dr. Heinrich Fuchs een notoir echtheidscertificatenzwendelaar was, moet dit werk als 'vervalsing' bestempeld worden.
Rechts: Price 396. Vervalsing.
Werk zou in 1982 in bezit zijn geweest van Billy F. Price. Maten worden niet vermeld, wel een heel lang herkomstverhaal, dat er op neerkomt dat de koper, een arts van de 'koninklijke familie', het tussen 1923 en 1925 op straat van Hitler gekocht zou hebben. De arts en z'n vrouwen zouden later naar Amerika verhuisd zijnl; de aquael verhuisde mee. In 1975 zou ze dit alles in Amerika verklaard hebben. Gezien het bizarre herkomstverhaal moet ook dit werk als vervalsing bestempeld worden.

Zie ook : http://www.bartfmdroog.com/droog/niod/florence.html

Florence 20-variaties

Florence 20, vóór 1945.

Op 22-11-2014 te Nürnberg geveilde versie

Het rechter - lotnummer 6649 - had op de rugzijde een factuur 'uit 1916' geplakt, plus getypt papier met de handtekening 'van' Albert Bormann (broer van Marin Bormann.
In 2014 werd het geveild voor € 130.000,- onder de titel 'Altes Rathaus.'

Standesamt-versie die volgens Daily Mail in januari 2016 geveild zou worden. [2016DM]

[2016DM] Julian Robinson. Artwork by Adolf Hitler could fetch hundreds of thousands: More than a dozen paintings by the Nazi dictator go under the hammer at auction in Nuremberg. Daily Mail / Mail Online, 28-01-2016
http://www.dailymail.co.uk/news/article-3421244/Artwork-Adolf-Hitler-fetch-hundreds-thousands-dozen-paintings-Nazi-dictator-hammer-auction-Nuremberg.html

top of page