versie: 18 december 2017 - begin NIOD-canard | beginpagina Droog




Hitler - de kunstenaar

in krantenberichten

1930-1980

Samenstelling Jaap van den Born en Bart FM Droog, december 2017

---

Berichten in kranten 1930-1980 over kunstwerken van Adolf Hitler, exposities en veilingen van diens werken


1930-1939 | 1940-1949 | 1950-1959 | 1960-1969 | 1970-1980 |

Na 1980 neemt het aantal berichten over vondsten en veilingen van 'echte Hitlers' zó exponentieel toe, dat de enige verklaring is dat vervalsers groot geld hebben geroken.

Ook verschijnen er na 1980 meer en meer boeken over Hitler als kunstenaar en over diens werken - het gros ervan geschreven door auteurs die geen idee hebben welk aan Hitler toegeschreven werk echt is of vals.

Al de boeken en daarin geuite theorieën over Hitlers schilderingen en denkbeelden van deze auteurs zijn derhalve op drijfzand gebouwd.

De boeken die geschreven zijn door auteurs die het wel weten (of tenminste weten welke 'Hitlers' vervalsingen zijn), kunnen in twee categorieën onderverdeeld worden: de werken van de zwendelaars en de werken van de integere wetenschappers.

---

1930-1939

Wie is Adolf Hitler? [1930]

[fragment uit langer stuk, 1930]

In de jaren 1909 en 1910 verbeterden zijn omstandigheden in zooverre, dat hij zich een positie kon verschaffen als kleine teekenaar en aquarellist. Steeds nog hoopte hij architect te kunnen worden.

[Bron voor dit krantenfragment is Adolf Hitler, 'Mein Kampf' -BD]

Wie is Adolf Hitler? Tilburgsche Courant, 14-10-1930.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010194003:mpeg21:a0048

Oplichting met een schilderij van Hitler [1933]

Voor den strafrechter Dr. Scholz te Weenen stond dezer dagen terecht Reinhold Hanisch die inl Insbruck aan een spoorwegbeambte Frans Feiler een schilderij had verkocht waarop in den hoek de letters "A. H. 1910" voorkwamen. Hanisch had bij den verkoop uitdrukkelijk verklaard dat de schilderij van de hand van Hitler was, daarom moest het doek ook 200 Schilling opbrengen.

De spoorwegbeambte was op Tweeden Paaschdag naar Berchtesgaden gereisd waar de Rijkskanselier verklaarde dat het schilderij niet van zijn hand was, ook al had Hanisch als bewijs voor de echtheid van het doek een kaart vertoond van den kunsthandelaar Pohl, dateerend uit den wereldoorlog, waarop werd medegedeeld dat „schilder Hitler" nergens te vinden was.

Rechter: (tegen beklaagde), wat zegt u van deze aanklacht?
Beklaagde: ik heb de schilderij van een handelaar gekocht. Ik ken Hitler reeds sedert 1909. Wij hebben elkaar leeren kennen in 1909. Hij heeft met mij samen verschillende schilderijen gemaakt. Sindsdien heeft men van Hitler geen schilderijen meer gezien zoodat ik zijn onderteekening niet meer herkende. Ik heb mezelf laten verleiden om dit schilderij als een werk van Hitler te koopen. En in Berchtesgaden kreeg ik ten antwoord dat ik nog meer dergelijke schilderijen moest trachten machtig te worden. Ik heb er ook nog twee gekocht, ze waren geen 20 Schilling waard, ik heb de schilderijen naar Munchen gezonden vanwaar ik ten antwoord kreeg dat dergelijke schilderijen in massa werden vervaardigd en voor 250 Schilling werden verkocht ofschoon ze geen twee Shilling waard zijn.

[NB: het cursieve gedeelte kan niet door Hanisch gezegd zijn; hier wordt Feiler geciteerd, wiens naam is weggevallen -BD.]

De rechtbank stelde er prijs op alvorens uitspraak te doen, alsnog enkele getuigen te hooren.

Oplichting met een schilderij van Hitler. Limburger Koerier, 20-07-1933.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010350206:mpeg21:a0195

naar boven

Hitler als kunstschilder (1935)

(...) Voor zoover kan worden nagegaan, heeft Hitler voor den oorlog 70 tot 80 aquarellen gemaakt, waarvan de meeste zich in particulier bezit en eenige zich in het Bruine Huis te München bevinden.

Vogens de Berlijnsche bladen zijn deze werken buitengewoon goed en nauwgezet geschilderd en geven zij blijk van een groot talent en Hitler's speciale belangstelling voor de architectuur.

Hitler als kunstschilder. Een groot talent. Arnhemsche Courant, 15-06-1935
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000109443:mpeg21:a0014

Adolf Hitler als kunstschilder [1935]

In de salon van een apotheker te München hangen vijf aquarellen, die de handteekening A. Hitler dragen. Zij dateerden uit 1912, toen de tegenwoordige rijkskanselier 23 jaar oud was en trachtte aan den kost te komen als kunstschilder. De eigenaar had met den jongen schilder, die een moeilijken strijd om het bestaan moest voeren, kennis gemaakten bestelde een schilderij van de Johanneskerk. Hij was hierover zoo tevreden, dat hij nog zeven schilderijen bestelde, alle van bekende bouwwerken in München. Nu de onbekende schilder een beroemd man is geworden, worden voor de schilderijen groote bedragen geboden, doch de apotheker wil ze niet verkoopen.

Voor zoover kan worden nagegaan heeft Hitler voor den oorlog 70 tot 80 aquarellen gemaakt, waarvan de meeste zich in particulier bezit en eenige zich in het Bruine Huis te Mïnchen bevinden.

Volgens de Berlijnsche bladen zijn deze werken buitengewoon goed en nauwgezet geschilderd en geven zij blijk van een groot talent en Hitler's speciale belangstelling voor de architectuur.

[bron van dit verhaal blijkt Engelse of Amerikaanse krant 'News Chronicle']

Adolf Hitler als kunstschilder. De Telegraaf, 14-06-1935
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110570748:mpeg21:a0035
Hitler als schilder. Limburgsch Dagblad, 15-06-1935
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010932841:mpeg21:a0231

naar boven

Hitler als kunstschilder [1935]
Een expositie van z'n werk te München

Adolf Hitler, de dictator van het Derde Rijk, had in zijn jeugd artistieke neigingen. Zijn vader was een kleine ambtenaar, die niets voor onnuttige dingen als teekenen en schilderen voelde en zijn zoon dus verbood, aan dergelijke onpractische neigingen toe te geven.

Maar elf jaar oud wist de kleine Adolf al, dat hij schilder of architect zou worden. En, toen hij 15 jaar oud zijn vader verloor, toog hij naar Weenen en meldde zich daar bij de Kunst Academie voor toelating aan.

Men liet hem proefwerk maken, maar kwam tot de conclusie — Hitler had zich voor de schildersklasse opgegeven — dat zjjn teekenwerk teveel dat van een architect was. Bovendien voelde men niet veel voor een armen, boerenjongen, die niet eens zijn haren behoorlijk kamde.

Hitler's diverse biografen verhalen dit intermezzo in het leven van den dictator op vrijwel dezelfde manier, maar ze laten na te vertellen, in welk een mate de boerenjongen nog door zijn idee fixe bezeten is gebleven en hoe lang.

Thans is er in Muenchen een kleine expositie geopend, waar een vijftal aquarellen te zien zijn, door Hitler als man vervaardigd. Als man en trouwens al als jonge man heeft Hitler talrijke baantjes gehad, o.a. dat van Anstreicher. Maar in zijn hart voelde hij zich Maler en in zijn vrijen tijd zette hij zich dikwijls aan het schilderen, daarbij zjjn voorkeur voor de architectuur tentoonspreidend.

Te Muenchen kan men nu bewonderen een waterverf van het Nationale Theater aldaar, een van een landhuis buiten de stad, een van "Der alte Hof", de oude residentie der Beiersche hertogen, een ander landhuis en voorts een afbeelding van een loopgraaf bij Wytschaete, tijdens den oorlog vervaardigd.

Ze zijn het precieuze werk van een pretentieus dilettant en wat niet te verwonderen valt, uitgesproken romantisch.

Hitler als kunstschilder. Nieuwe Tilburgsche Courant, 02-07-1935.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010237278:mpeg21:a0147

naar boven

Hitler's kunst

[Over tentoonstellings van Hitler aquarellen uit 1916-1917 in Wurtemberg, 1936]

Koningin Wilhelmina is niet het eenige staatshoofd, dat aan kunstschilderen heeft gedaan. Niemand minder dan Adolf Hitler blijkt het penseel gehanteerd te hebben. Nu wisten wij wel, dat hij den kwast heeft vastgehouden en deuren en ramen heeft geverfd, maar dat hij artistieke oogmerken heeft gehad, neen, dat durfden we toch niet verwachten Toch blijkt het zoo te zijn. In de Wurtembergsche Staatsbibliotheek te Stuttgart wordt een tentoonstelling gehouden van facsimiles van aquarellen, die Hitler tijdens den oorlog, waarin hij frontsoldaat was, en het tot korporaal bracht, heeft vervaardigd. Alle aquarellen stellen gebouwen voor en verraden een levendige belangstelling voor de architectuur. Hitler maakte ze in de jaren 1916 en 1917 en hield ze gedurende den oorlog bij zich.

Een van de aquarellen is gedateerd December 1917 en moet bij Yperen in de loopgraven gemaakt zijn. Men ziet er een in brand staande kerk op en verwoeste huizen in den achtergrond. Een andere aquarel stelt een veldhospitaal voor en daarop ziet men een half verwoeste boerderij, waarboven de Roode Kruisvlag wappert. Menschelijke figuren heeft Hitler er niet bij geschilderd, wel dreigend rondvliegende vogels. De aquarellen zijn alle van klein formaat. Er moeten nog meer aquarellen, en ook olieverfstukken van Hitler's hand in het bezit van particulieren zijn, waarvan er sommige vóór den oorlog ontstonden. Vereerders van den
Führer hopen, dat de origineelen nog eens zullen worden tentoongesteld.

Van hieruit kan natuurlijk niet beoordeeld worden, of deze kunst of deze huisvlijt iets aan den roem van den Führer toevoegt of niet.

Hitler's kunst. De Tijd, 17-04-1936.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010534717:mpeg21:a0006

naar boven

Twee aquarellen van Hitler teruggevonden

De Weensche bladen melden, dat twee waterverfteekeningen door Adolf Hitler, die tot nu toe verloren werden gewaand, te Weenen zijn teruggevonden. Zij zijn ontstaan in Hitler's Weenschen tijd en stellen het Franziskanerplein en de Michaeliskerk voor. De eene aquarel is gesigneerd "A. H.", de andere: "A Hitler." De aquarellen zijn ten geschenke gegeven aan den gouwleider Bürckel.

Twee aquarellen van Hitler teruggevonden. Algemeen Handelsblad, 30-03-1938.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000087738:mpeg21:a0127

Aquarellen van Hitler

Vrijwel identiek aan bericht in Algemeen Handelsblad, behalve dit:

(...) Wat een geluk voor de kunst, dat ze niet verloren gegaan zijn. Jammer alleen, dat ze niet in een museum geplaatst zijn. Dan konden er meer menschen van genieten. Maar alle gekheid ter zijde: Heeft men in dezen tijd niets beter te doen dan dergelijke ontdekkingen?

Aquarellen van Hitler. Het Vaderland, 30-03-1938.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010017745:mpeg21:a0179
Toen Hitler nog schilderijen vervaardigde. Limburger Koerier, 06-04-1938.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010985906:mpeg21:a0089

Hitler’s schilderkunst

Te Weenen zijn twee door Hitler gemaakte aquarellen, die onvindbaar waren, ontdekt. De schilderijen zijn in den Weenschen tijd van Hitler gemaakt en stellen den Franziskanerplatz en een kijkje op de Michaelskerk voor. De eerste aquarel is A.H. gesigneerd, de tweede A. Hitler geteekend. De kunstwerken zijn door de N.S.D.A.P. Weenen aan den gouwleider Bürckel ten geschenke gegeven.

Al vroeger hebben we verteld, dat Hitler ook aan het front aquarellen heeft gemaakt.

Hitler’s schilderkunst. De Tijd, 01-04-1938.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010539261:mpeg21:a0102
Hitler’s schilderkunst. Nieuwe Tilburgsche Courant, 02-04-1938. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010237915:mpeg21:a0226

naar boven

---

1950-1959


Hitler is officieel overleden [1956]

Een rechtbank te Berchtesgaden heeft officieel uitgemaakt, dat Hitler op 30 april 1945 in de kanselarijbunker te Berlijn zelfmoord heeft gepleegd.
Het onderzoek is verricht op verzoek van de curator van Hitlers bezit in Oos tenrijk, dat slechts uit één schilderij bestaat, n.l. 'De artiest in zijn studio' van Vermeer. Hitlers bezittingen in Duitsland bestaan in hoofdzaak uit kleine persoonlijke dingen en het meubilair van zijn huis in München.

Hitler is officieel overleden. Nieuwsblad van het Noorden, 26-10-1956.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010889890:mpeg21:a0021

naar boven

---

1960-1969

In 1960 duikt het verhaal op dat Hitler in de jaren dertig de meeste van zijn aquarellen heeft laten vernietigen, op vijftig na. We hebben (nog) niet kunnen ontdekken wat de bron van dit verhaal is. Uit niets blijkt dat Hitler zoiets heeft laten doen.

Wat in 1960 ook gemeld wordt is dat hij in z'n leven ongeveer 300 aquarellen gemaakt zou hebben. Dat aantal zou kunnen kloppen - de productie strookt met de informatie die over Hitlers kunstschilderactiviteiten in 1909-1917 beschikbaar is


Doeken van Hitler op Londense veiling [1960].

[Onbekend of het hier om echte dan wel vervalste werken ging]

Peter Wilson van de Londense veilingmeesters Sotheby en Co zal twee waterverfschilderijen te koop aanbieden van de hand van een algemeen bekend, maar universeel veracht kunstschilder, Adolf Hitler. Volgens Wilson hebben dokumenten aangetoond dat de doeken als authentieke werkstukken van de „Fuehrer" mogen worden beschouwd. Hitler, die voor de eerste wereldoorlog in Wenen zijn brood als schilder trachtte te verdienen, zou 250 van zijn overige 300 werken vernietigd hebben toen hij in Duitsland aan de macht kwam.

De twee doeken zullen volgende week te koop worden aangeboden door mevrouw Monica Fischer, weduwe van de Duitser die de werkstukken ontdekte toen hij in Boedapest gekochte schilderijen uit hun lijsten deed. Wilson kon niet zeggen wat de twee doeken zouden moeten opbrengen.

Doeken van Hitler op Londense veiling. Leeuwarder Courant, 28-04-1960
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010615614:mpeg21:a0234

naar boven

Sotheby biedt twee schilderijen van Hitler te koop aan [1967]

[Onbekend of het hier om echte dan wel vervalste werken ging]

Twee waterverfschilderijen van de vroegere huisschilder Adolf Hitler worden te koop aangeboden. De vraagprijs is ongeveer 50.000 gulden. Het betreft hier twee stadsgezichten van Wenen. Sotheby, de Londense firma die regelmatig kunstveilingen houdt, geeft toe dat het echter [echte] Hitlers zijn, maar weigert ze te veilen. Men is bang voor gevechten onder het publiek, die in 1960 bij een eerdere verkoping van werk van Hitler uitbraken. De twee waterverfschilderijen die toen werden verkocht brachten 6000 gulden op. De twee schilderijen die nu te koop zijn werden door Hitler geschilderd toen hij 23 jaar oud was. Hij bezat toen geen cent en betaalde er zijn huur mee. De opbrengst van de in 1960 verkochte werken ging voor een groot deel naar Joodse liefdadigheidsinstellingen.

Sotheby biedt twee schilderijen van Hitler te koop aan. Leeuwarder Courant, 29-09-1967.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010617861:mpeg21:a0237

Der Spiegel, 1960

(..) In der Tat hatte Adolf Hitler in den letzten Jahren vor dem Ersten Weltkrieg zur Sicherung einer bescheidenen Existenz (Hitler in "Mein Kampf": "Ich arbeitete damals schon selbständig als kleiner Zeichner und Aquarellist") mehrere Hundert Bildchen gemalt, die Freund Hanisch für ihn absetzte. Später ließ der Führer die meisten seiner Bilder, soweit er ihrer habhaft werden konnte, zerstören; etwa 50 Produkte blieben jedoch erhalten.

Der Spiegel 23/1960.
http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-43065883.html
http://magazin.spiegel.de/EpubDelivery/spiegel/pdf/43065883

naar boven

---

1970-1979

Schilderij van Hitler (1973)

Een kunstexpert gelooft dat dit olieverfschilderij van de hand van Adolf Hitler is. Het werk is in bezit van een Poolse immigrant in Buffalo, Verenigde Staten. Het schilderij is ondertekend met "A. Hitler, 1919."

[Van afbeelding bij deze tekst valt niets te bakkken; het is overduidelijk een vervalsing]

Schilderij van Hitler. Nieuwsblad van het Noorden, 29-03-1973.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011016607:mpeg21:a0004

Achtduizend Mark voor doek Hitler (1976)

Een Westduitse verzamelaar heeft zaterdag op een veiling in München 8.000 Mark (ruim 8000 gulden) neergeteld voor een aquarel ..Stad aan een rivier", dat Adolf Hitler in 1916 schilderde.

Achtduizend Mark voor doek Hitler. Nieuwsblad van het Noorden,01-11-1976.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011017660:mpeg21:a0030

Nazi-veiling (1977)

MÜNCHEN - Op 25 juni heeft in Graf Klenau bij München een veiling plaats van memorabilia uit de nazitijd. De vraagprijs voor een aquarel van de hand van Adolf Hitler uit 1915/16 is 7.000 mark. Het schilderij stelt een straatbeeld voor in een Noord-Franse stad en meet 28 bij 40 cm. Een zware bronzen kop van Hitler en een 18 kilo zware portretbuste van zijn plaatsvervanger Rudolf Hess, moeten minstens 1.000 en 1.500 mark opbrengen. Duurste veilingstuk in de catalogus is een "commandovlag" van rijksmaarschalk Hermann Göring uit 1941. Er wordt 15.000 mark voor gevraagd.

Nazi-veiling. Limburgs Dagblad, 14-06-1977.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010563361:mpeg21:a0100

Schilderij van Hitler geveild in New York (1978)

Op een veiling in New Vork is een waterverf-schilderij van Adolf Hitler, waarop bloemen zijn afgebeeld, voor 4.500 dollar (bijna 10.000 gulden) verkocht. Het stuk meet 20 bij 5 cm en werd vervaardigd in 1912. De huidige bezitter is een particuliere verzamelaar, die onbekend wenst te blijven. De vorige eigenaar was een hoge justitie-functionaris in Muenchen.

Schilderij van Hitler geveild in New York. Leeuwarder Courant, 24-03-1978
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010620782:mpeg21:a0439

f 8000 voor een 'Hitler' (1979)

SYDNEY - Een schilderij dat wordt toegeschreven aan Adolf Hitler heeft gisteren op een veiling in de Australische hoofdstad Sydney achtduizend gulden opgebracht.

Het doek (30 bij 25 centimeter) stelt een landschap voor bij Wenen en een spoorwegtunnel. Het is gesigneerd "A.H." en draagt de datum 1908.

f 8000 voor een 'Hitler'. Het Vrije Volk, 04-05-1979.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960143:mpeg21:a0010

Het Nieuwsblad van het Noorden berichtte ook hierover. Het werk werd voor een Duitse klant aangekocht door een Londense kunsthandelaar. En:

"Op de achterkant van het schilderij is een brief geplakt met het hoofd van het Derde Rijk en gericht aan Unity Mitford, de Britse vrouw die de nazi-ideeën was toegedaan en bevriend was met Hitler. De brief aan miss Mitford is gedateerd 14 september 1938 en ondertekend door Rudolf Hess, Hitlers plaatsvervanger. Hess dankt Unity Mitford voor een geschenk aan de Führer en voegt eraan toe: „Ik heb de eer u een van de vroege landschappen van de Führer aan te bieden, gemaakt tijdens zijn jonge jaren in Ostmark" (de Nazi-benaming voor Oostenrijk)."

Met dit soort authentiek aandoende brieven wisten vervalsers kopers te misleiden. Konrad Kujau was er een meester in; het zou ons niets verbazen als dit werk geen Hitler, maar een Kujau was.

Schilderij Hitler. Nieuwsblad van het Noorden,08-05-1979.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011013860:mpeg21:a0242

Schilderij van Hitler brengt 2500 [= 25.000] gulden op

NEW YORK [UPI] - Op een veiling in New Vork is onlangs 25.000 gulden betaald voor een waterverfschilderij van Adolf Hitler.

Voor een ander schilderij van de hand van Hitler voor hij führer was werd 14.000 gulden neergeteld en vier goud-omrande dank-u kaarten van zijn hand brachten 1500 gulden op.

Eeen ansichtkaart beschreven door Eva Braun, Hitlers vriendin en echtgenote te elfder ure, werd verkocht voor 3100 gulden. De laatste door Hitler ondertekende brief gedateerd 24 april 1945, vier dagen voor zijn zelfmoord in de Berlijnse führerbunker, bleef onverkocht omdat men de minimumprijs van 100.000 gulden niet bereikte.

Schilderij van Hitler brengt 2500 [= 25.000] gulden op. Nederlands Dagblad, 15-06-1979.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010572816:mpeg21:a0071

naar boven

---

het NIOD-onderzoek | Authentieke werken | De experts
NIOD press release and its global impact | kranten 1930-1979
Visueel vergelijkingsmateriaal | Samuel Morgenstern
De vervalsers | August Priesack | Peter Jahn | Het boek van Price
De zegels | Conclusie

On the authors of this online investigation

naar boven