versie: 16 december 2017 - beginpagina Droog


Bloemen van het kwaad

Konrad Kujau 

De bekendste Hitler-vervalser

Meer Hitler-vervalsers

Door Jaap van den Born en Bart FM Droog, februari 2017

---

Konrad Kujau

Konrad Kujau (Löbau, 27 juni 1938) maakt als scholier al tekeningen voor de DDR-bladen Sächsische Zeitung, Junge Welt und Eulenspiegel. Hij studeert kort aan de Kunstacademie Dresden. In 1957 emigreert hij naar de Bondsrepubliek. Daar studeert hij enige tijd aan de Kunstacdemie Stuttgart en maakt kennis met kunstschilders en restaurateurs. Vanaf 1961 werkt hij zelf als kunstschilder. Volgens een ZDF-documentaire (2013) begint hij dan ook als vervalser en handelaar in nazi-kitsch te werken. Zijn eerste vervalsingen zouden etensbonnen geweest zijn, waarmee hij zich gratis maaltijden bezorgde. Volgens de Zeit Online (2010) was Kujau eerst vanaf 1973 als vervalser actief. Hoe het ook zij medio jaren zeventig vervaardigt hij zijn eerste Hitlerdagboeken-vervalsing, waardoor hij in contact komt met Sternverslaggever Gerd Heidemann.

Zie: Hitler-dagboeken.

In totaal vervalst Kujau 62 dagboekdelen. Stern betaalt Heidemann daarvoor ruim negen miljoen D-mark. Hoeveel hij daarvan aan Kujau heeft gegeven blijft onduidelijk.

In 1983 wordt hij gearresteerd, waarop in 1984 een veroordeling wegens valsheid in geschrifte tot viereneenhalf jaar cel volgt. Daarvan zit hij er drie uit. Wegens keelkanker wordt hij vervroegd vrijgelaten.


Konrad Kujau in een galerie in Stuttgart, 1 mei 1992
Foto: 'Telephil', 1992

Hij begint dan een nieuwe carrière, als kunstschilder die tekeningen en schilderijen maakt 'in de stijl van.' Hij krijgt ook bekendheid door de film Schtonk (1992), een satire over de dagboekenaffaire. Ook komt hij herhaaldelijk in het nieuws bij pogingen om de politiek in te gaan.

Hij overlijdt op 12 september 2000 op 62-jarige leeftijd aan keelkanker.

De site www.kujau-archiv.de is aan hem gewijd.

Zie voor meer over Konrad Kujau: automatische Google-link.

naar boven

Meer Hitler-vervalsers

Konrad Kujau was niet de enige vervalser van Hitlergedichten, - documenten en -schilderijen. Er was (en is?) een onbekend aantal anderen actief.

De vervalsers verkochten hun werk zelf of via contacten, die zelfs soms ook vervalsingen maakten, of vervalsingen van echtheidscertificaten voorzagen. Het is daarom erg moeilijk om met 100% zekerheid te zeggen wie welke vervalsing nu echt gemaakt heeft. Drie mensen die zich in ieder geval bezig hielden met de verkoop/in omloop brengen van vervalste Hitlergedichten en documenten waren de Oostenrijker Dr. Johannes von Müllern-Schönhausen (ca. 1910 - na 1984), de Duitser Prof. Dr. August Priesack (1908 - na 1983), en de Nederlander Paul Damen (1954).

naar boven

Prof. Dr. August Priesack en Peter Jahn

Priesack zou in de jaren dertig bij het NSDAP Hauptarchiv gewerkt hebben, en met Peter Jahn eind jaren dertig/begin jaren veertig in opdracht van de NSDAP naar Hitlerschilderijen gespeurd hebben. Of dat ook echt zo is, wordt ernstig betwijfeld.

Priesack was na de oorlog leraar aan een gymnasium, waardoor hij zich 'Gymnasialprofessor' mocht noemen. Priesack vulde zijn pensioen aan door echtheidscertificaten uit te schrijven voor allerhande Hitlerdocumenten en -schilderijen. Als zijn naam genoemd wordt om de echtheid van een zogenaamd Hitlerstuk te benadrukken, handelt het hoogstwaarschijnlijk om een vervalsing.

Datzelfde geldt voor Jahn. Deze trad na de oorlog naar voren als 'groot kenner' van Hitlerschilderijen. In 1985 legde hij een verklaring af over zijn betrokkenheid bij de aankoop van Hitlerschilderijen in 1937-1941:

¹

"In 1937 werd ik kunstconsulent bij de Duitse ambassade in Wenen. De leidinggevende, Botschaftsrat Von Stein, vroeg me om schilderijen van Hitler in Wenen op te sporen. Von Stein was beroepsdiplomaat. Tot het eind van zijn leven hielden we contact. Bij het speurwerk werkte ik nauw samen met Dr. Lehmann, van de Weense editie van de nazipartijkrant Völkischer Beobachter, met Dr. Schulte Stratthaus en met Dr. Detig, die destijds correspondent van de Münchener Allgemeine Zeitung was. Tot in 1941 ontdekte ik vele Hitler-schilderijen en overhandigde deze aan het Braune Haus het NSDAP-hoofdkantoor in München)."¹

Onderzoek in opdracht van het Oostenrijkse Landesmuseum in 2014 leverde geen enkel bewijs op dat Jahn betrokken is geweest bij de aankoop van Hitlerwerken in Oostenrijk in genoemde periode.

In 1983 publiceerde de Texaanse ondernemer en Hitlerverzamelaar Billy F. Price een werkcatalogus met daarin beschrijvingen en afbeeldingen van 725 'Hitler'-kunstwerken. De echtheidsverklaringen voor een groot aantal van deze werken werden gegeven door Priesack en Jahn. Tenminste 170 schilderijen bleken naderhand Kujau-vervalsingen.

De Duitse titel van Price's boek is: Adolf Hitler als Maler und Zeichner. Ein Werkkatalog der Ölgemälde, Aquarelle, Zeichnungen und
Architekturskizzen. Gallant Verlag, Zug 1983

In het Engels verscheen van Billy F. Price het boek Adolf Hitler. The unknown artist. Billy F. Price Publishing House, Houston, 1984.

Meer over Peter Jahn en August Priesack:

http://www.bartfmdroog.com/droog/niod/jahn.html (NL & Engels)
http://www.bartfmdroog.com/droog/niod/priesack.html (NL & Engels)

naar boven

¹ Vertaald uit het Engels, uit: Charles E. Snyder. The Real deal - Adolf Hitler Original Artworks. Military Trader Vol 5, Issue 9, september 1998.
http://snyderstreasures.com/pages/real_deal.htm#f16

Zie ook: Onderzoek naar authenticiteit collectie Kastner / geloofwaardigheid Peter Jahn. Provenienzforschung Oberösterreichisches Landesmuseum. Bestand Sammlung Walther Kastner. MMag. Gregor Derntl, unter Mitarbeit von Dr. Birgit Kirchmayr (Johannes Kepler Universität, Linz). Zweiter Zwischenbericht vom 12. März 2014.
http://www.landesmuseum.at/de/sammlungen/provenienzforschung.html?
file=files/project/userdata/downloads/Sammlungen/Provenienzforschung/
provenienzforschung-zweiter-zwischenbericht-12-03-2014-kastner-grafische-sammlung.pdf

Grote collectie (vervalste) Hitler-schilderijen en -documenten, met afbeeldingen van 'echtheidscertificaten' van Priesack en Jahn:
Paul Bedard. Hitler art is the new rage among collectors. Germania International, Lakemont, GA (USA), 10-10-2014.
http://www.germaniainternational.com/hitlerselfart.html

Meer vervalsingen op:
http://www.auktionshausweidler.de/dl/A1970-Foto-WEB.pdf

naar boven

---

Bronnen

Heinz Höhne. Hitler-Texte. Fälschungen, wohin man sieht. Der Spiegel 19. Hamburg, 09-05-1983.
http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-14018106.html

Karl Heinz Janssen. Drei Zeugen in Not. Wie schwer es ist, den Ruf zu wahren. Die Zeit, 09-11-1984.
http://www.zeit.de/1984/46/drei-zeugen-in-not

Jos Klaassen. 'Van Adolf Hitler zal ik nooit los komen. [Interview with Konrad Kujau]. De Volkskrant, 18-03-1989.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010856369:mpeg21:a0787

NN. Konrad Kujau, forger of the Hitler diaries, died on September 12th, aged 62. The Economist, 21-09-2000.
http://www.economist.com/node/374877

Jonathan Jones. Fascist or forgery? The Guardian, London, 25-09-2006.
https://www.theguardian.com/world/2006/sep/25/secondworldwar

Michael Seufert. Der Skandal un die Hitler-Tagebüchter. Scherz Verlag, Frankfurt am Main, 2008. 320p. Herdruk bij Fischer.
Michael Seufert was van 1970-1997 werkzaam bij Stern.
Online op Google Books.

Michael Seufert. Ein Händchen für Hitlers Handschrift. Tagebuch-Skandal: Konrad Kujau wird mit Nazi-Fälschungen reich. (Teil 2) Hamburger Abendblatt, 04-03-2008
http://www.abendblatt.de/kultur-live/article108974049/Ein-Haendchen-fuer-Hitlers-Handschrift.html

NN. Adolf Hitler paintings to go under the hammer in Germany. The Telegraph, London, 21-08-2009.
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/germany/6063757/Adolf-Hitler-paintings-to-go-under-the-hammer-in-Germany.html

Hellmuth Vensky. Von der Sensation zum Alptraum. Die Hitler-Tagebücher. Zeit Online, Hamburg, 08-07-2010
http://www.zeit.de/wissen/geschichte/2010-07/kujau-heidemann-hitler-tagebuch

Marinus Brandt. 30 Jahre Hitler-Tagebücher: Konrad Kujau - der grösste Fälscher der Nation. Web.de magazine, 25-04-2013.
https://web.de/magazine/wissen/30-jahre-hitler-tagebuecher-konrad-kujau-groesste-faelscher-nation-17370848

Jan Friesmann. The dark trades: In Maryland, Nazi relics go on the auction block. The Washington Post, 11-09-2013
https://www.washingtonpost.com/lifestyle/style/the-dark-trades-in-maryland-nazi-relics-go-on-the-auction-block/2013/09/11/0942ad36-1aef-11e3-8685-5021e0c41964_story.html?utm_term=.cde44ba448e6

Volker Ullrich, e-mail aan Bart FM Droog, 19-01-2017.

naar boven